Atrakcyjne położenie Aleksandrowa Kuj., walory krajobrazowe i przyrodnicze sprzyjają spacerom w mieście, jak również w pobliskich lasach. W skład kompleksu leśnego zwanego Puszczą Bydgoską wchodzi północna i północno wschodnia część miasta. Są to głównie lasy mieszane i monokultury sosny. Jedynie wzdłuż rzeki Tążyny zachowało się większe skupienie lasów liściastych. Krajobraz wzdłuż rzeki Tążyny na jej odcinku w Aleksandrowie Kujawskim ma charakter zbliżony do naturalnego i jest ściśle związany z siedliskiem łęgowym.

Roślinność to głównie lasy olszowe i wierzbowo-topolowe. Dalej w kierunku południowym od Tążyny wykształciły się lasy grabowe. Porastają one obecnie dolinę Tążyny.
W dalszej odległości od rzeki krajobraz leśny został wyraźnie zniekształcony przez użytkowanie rolnicze i przez gospodarkę leśną.

Kompleks leśny monokultury sosny i graby stanowi las ochronny grupy I. Lasy zajmują powierzchnię 176 ha. Kompleksy te położone w Kotlinie Toruńskiej porastają tereny pradoliny Wisły. Ochrona nadwiślańskiego krajobrazu posiadającego cechy zbliżone do naturalnych oraz unikalnych walorów mikroklimatycznych Ciechocinka i jego najbliższych okolic przyczyniło się do utworzenia obszaru chronionego krajobrazu „Nizina Ciechocińska”.

Poza zbiorowiskami leśnymi ważną funkcję przyrodniczą pełni roślinność nieleśna miasta. Szczególną rolę odgrywają zbiorowiska łąkowe oraz szuwary. W  mieście możemy wyróżnić także otwarte przestrzenie przyrodnicze. Parki miejskie, skwery, aleje oraz starodrzewia przykościelne i cmentarne stanowiące wartościowy element krajobrazu zarówno jako składnik szaty roślinnej i ostoja fauny ale także jako cześć zasobów kulturowych. Zadrzewienia, szczególnie o charakterze pasowym, przydrożne i przywodne podnoszą walory estetyczne krajobrazu. W  zadrzewieniach przeważają topole, wierzby, kasztanowce i jesiony. Co roku na terenie miasta uzupełnia się istniejącą zieleń miejską poprzez dosadzanie drzew i krzewów przy zachowaniu ich różnorodności biologicznej. Łączna powierzchnia parków, zieleńców i terenów zieleni ozdobnej urządzonej w mieście wynosi ok. 10,0 ha.

Urozmaicony charakter krajobrazu sprawia, że obszar miasta Aleksandrowa Kuj. jest korzystny dla wielu gatunków wolno żyjących zwierząt takich miedzy innymi jak: jelenie, sarny, dziki, zające oraz ptactwo wodne. Najcenniejsze siedliska dla zwierząt na terenie miasta stanowią lasy, Dolina Szwajcarska, niewielkie zbiorniki wodne, obszary rolnicze, skwery, zieleńce oraz parki z bogatą szatą roślinną. Lasy wraz z lokalnymi zadrzewieniami i ciekami wodnymi tworzą tzw. korytarze ekologiczne dające m.in. możliwość migracji zwierząt.

Należy podkreślić, że na terenie Zespołu Szkół Nr 1 Centrum Kształcenia Praktycznego znajduje się 12 obiektów objętych ochroną w formie pomników przyrody, jest to: 1 lipa i 11 dębów o wysokości ok. 20 metrów i obwodzie od 180 do 550 cm.

W 1997 roku z inicjatywy władz miejskich i Nadleśnictwa Gniewkowo został zagospodarowany na cele rekreacyjno-dydaktyczne teren leśny o pow. 40,99 ha, mieszczący się w granicach administracyjnych miasta. W ramach tej inicjatywy powstała ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Świerczyna” o dł. 2,5 km. Zagospodarowanie tego terenu umożliwia kontrolę ochrony drzewostanu leśnego, pozwala ograniczyć wycinkę drzew. Ścieżka ta służy także edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży. Młode pokolenie zdobywa wiedzę o środowisku przyrodniczym, uczy się odpowiedzialności za jego stan, wiele czasu poświęca poznaniu lokalnych uwarunkowań przyrodniczo – klimatycznych.

Region Aleksandrowa Kujawskiego cechuje uzdrowiskowy charakter, który związany jest z występowaniem solanek oraz z dobrymi właściwościami klimatu. Korzystne warunki dla turystyki i rekreacji występują na obszarach leśnych oraz na obszarach wysoczyznowych z dobrymi warunkami nasłonecznienia. Aleksandrów Kujawski corocznie odwiedza wielu kuracjuszy, którzy korzystają z usług Kolejowego Szpitala Uzdrowiskowego, których przyciągają dobre warunki lecznicze, sprzyjający klimat oraz ciekawe walory krajobrazowe.